Badania opinii użytkowników aplikacji (Deloitte 2017) pokazują, że nawet 90% z nich nie czyta regulaminu aplikacji mobilnej i po prostu klika „Zgadzam się”. Przyznajcie się, sami tak robicie. Oczywiście nie są to najbardziej ekscytujące treści. Wyskakujące okienko z dużą ilością trudnych słów, napisanych w tzw. legalese, czyli mowie tajemnej prawników. O wiele łatwiej jest po prostu przewinąć w dół, kliknąć przycisk akceptacji i od razu przystąpić do używania aplikacji mobilnej. Szkoda dnia na czytanie czegoś, czego zaakceptowanie jest niezbędne do korzystania z aplikacji mobilnej, ale prawda jest taka, że regulaminy czasem przekraczają granice prawne i etyczne i możesz być całkowicie nieświadomy tego, na co właściwie się zgodziłeś. Między innymi dlatego zawsze lepiej przeczytać regulamin aplikacji mobilnej.
Po co istnieje regulamin aplikacji mobilnej?
Zasadniczo regulamin aplikacji mobilnej jest formą umowy między twórcą czy operatorem aplikacji a użytkownikiem. Mają na celu określenie zasad, na których odbywa się korzystanie z aplikacji, a których użytkownicy powinni przestrzegać, jak również obowiązków obu stron umowy. Tworzenie regulaminu aplikacji (w odróżnieniu od warunków prywatności) nie jest wymogiem prawnym; sklepy z aplikacjami również nie uznają tego za konieczne. Oczywiście, z prawnego punktu widzenia, skodyfikowanie zasad w regulaminie to zawsze dobry pomysł, ponieważ stanowi on jakąś formę kontraktu wiążącego użytkowników aplikacji i jej dostawcę. Dlatego ważne jest, aby przeczytać i zapoznać się z tym, co właściwie podpisujemy, co nam wolno i co pozwalamy aplikacji zrobić naszymi danymi i treściami.
Firma odnosi wiele korzyści z wprowadzenia regulaminu aplikacji mobilnej, którą należy zaakceptować zakładając konto czy uruchamiając aplikację po raz pierwszy. Regulamin aplikacji mobilnej chroniony przed nadużyciami ze strony klientów, takimi jak naruszenie praw autorskich, spamowanie innych użytkowników i niewłaściwe użycie aplikacji mobilnej. W regulaminie można zastrzec pewne rozwiązania prawne (np. arbitraż), które zostaną zastosowane w razie konfliktu klienta z operatorem, często chroniąc przed kosztownym procesem. Zapisy regulaminu pozwalają na usunięcie kont z aplikacji mobilnej w dowolnym momencie, gdy operator tego potrzebuje lub chce, bez ryzyka odpowiedzialności za naruszenie praw konsumenta. Regulamin aplikacji mobilnej ogranicza odpowiedzialność operatora wobec klienta, w szczególności gdy jego prawa są naruszane przez osoby łamiące zapisy regulaminu. Operator czy twórca aplikacji uzyskuje te i inne korzyści włączając określone klauzule do regulaminu aplikacji i usługi oraz wymagając od klienta wyrażenia zgody na ich przestrzeganie tak, aby w razie potrzeby można było je później wyegzekwować.
Użytkownicy skorzystają na objaśnieniu swoich praw i zasad, których muszą przestrzegać, jak również czego mogą się spodziewać podczas korzystania z aplikacji. Oczywiście o ile przeczytają regulamin aplikacji mobilnej. Lektura regulaminu może pomóc użytkownikom zrozumieć, czego się od nich oczekuje, wyjaśniając kwestie takie jak sposób dokonywania płatności, od czego użytkownik musi się powstrzymywać oraz jak skontaktować się z obsługą klienta w razie jakichkolwiek wątpliwości lub w celu uzyskania pomocy. Nie oszukujmy się, nie każdy zapis regulaminu będzie się korzystającemu podobał, jeżeli mimo to zdecydujemy się na zainstalowanie aplikacji, będziemy wiedzieli przynajmniej od jakich działań się w niej powstrzymać.
W przeciwieństwie do Polityki prywatności, regulamin aplikacji mobilnej nie jest wymagany na mocy żadnych przepisów ani przez żadne sklepy z aplikacjami. Jednakże chociaż regulamin aplikacji mobilnej nie jest wymagany przez sklepy z aplikacjami, jest kilka bezpośrednich sposobów, dzięki którym taka umowa pomaga aplikacji mobilnej spełnić inne wymagania sklepu. Na przykład umowa dystrybucyjna dla programistów w Google Play nakłada na aplikację mobilną obowiązek udzielenia użytkownikom niewyłącznej, globalnej i wieczystej licencji na wykonywanie, wyświetlanie i używanie produktu na urządzeniu, co może zostać wpisane w regulamin aplikacji mobilnej. Z kolei w Apple App Store obowiązuje ogólna umowa użytkowania pobieranych aplikacji, ale regulamin aplikacji mobilnej może obejmować zastrzeżenia o szerszym zakresie niż domyślna umowa. Tak więc, nawet jeśli nie ma obowiązku przedstawiania użytkownikom regulaminu, firmy mają wiele powodów żeby tak robić.
Na co właściwie zgadzam się akceptując regulamin aplikacji?
Każda z aplikacji będzie miała własny zestaw warunków i zasad regulujących korzystanie z usług, więc żadne dwa z nich nie są takie same. Regulamin aplikacji mobilnej ma na celu przede wszystkim ograniczanie niechcianego lub niepożądanego zachowania lub aktywności w aplikacji mobilnej.
Regulaminy prostych aplikacji
Niektóre aplikacje mobilne są bardzo nieskomplikowane: po prostu prezentują użytkownikowi informacje, nie zawierają treści generowanych przez użytkownika ani możliwości robienia zakupów. Użytkownicy mogą ewentualnie przeszukiwać zawartość aplikacji, tak jak w przypadku aplikacji mobilnej ze słownikiem lub zawierającej wiadomości, ale interakcja będzie ograniczona. Regulamin aplikacji mobilnej tego typu będzie bardziej podstawowy niż w przypadku bardziej złożonej usługi i może zawierać klauzule takie jak zastrzeżenie praw własności, prawo do modyfikowania aplikacji mobilnej, zastrzeżenia dotyczące nadużyć aplikacji mobilnej, ograniczenie gwarancji i odpowiedzialności, prawo do usuwania kont użytkowników lub blokowania im dostępu do usługi. O ile w ogóle takie konta są zakładane. Jeżeli są, to należy oczekiwać też, że regulamin aplikacji mobilnej będzie uwzględniał politykę prywatności w celu ochrony danych osobowych.
Typowe zapisy w regulaminie
Od każdego regulaminu można oczekiwać uwzględnienia podstawowych zapisów takich jak: definicje słów kluczowych; prawa i obowiązki użytkownika; prawidłowe lub oczekiwane wykorzystanie aplikacji i usługi; ochrona własności intelektualnej; odpowiedzialność za działania, zachowanie i postępowanie; zasady płatności za zakupy dokonane za pośrednictwem sklepu; zastrzeżenia i gwarancje; procedura usunięcia konta; wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności; powiadomienie o zmianie warunków.
Dlaczego zawsze należy uważnie czytać Regulamin aplikacji mobilnej?
Obok typowych zapisów istnieją jednak również pewne powszechne, a czasem dość niepokojące uprawnienia, które mogą być przyznawane aplikacji, dotyczące w szczególności prywatności i treści tworzonych przez użytkowników. Należy w szczególności zwrócić uwagę na takie zapisy regulaminu, choć nie jest to jedyny powód żeby regulamin aplikacji mobilnej i korzystania z usługi przeczytać.
- Zgoda na wykorzystanie Twoich danych osobowych – jednym z największych problemów, z jakimi borykali się konsumenci w ostatnich latach w wyniku ignorowania regulaminów, jest prywatność i kwestie ochrony danych osobowych. Istnieje mnóstwo aplikacji, które zawierają naprawdę niepokojące zapisy dotyczące prywatności w ich regulaminach, a miliony ludzi na całym świecie zaakceptowały je bez namysłu. Doprowadziło to do udostępniania danych osobowych stronom trzecim bez ich wiedzy i wywołało poważne konsekwencje prawne, a nawet polityczne. Nawet najpopularniejsze aplikacje, miewają do czynienia ze skargami dotyczącymi prywatności, mimo że zapisy w regulaminach są jednoznaczne. W Unii Europejskiej przepisy w zakresie ochrony danych osobowych (tzw. RODO) zapewniają pewien poziom ochrony danych klienta (to dlatego oprócz regulaminu wiele aplikacji i stron internetowych ma politykę prywatności), ale zawsze warto wiedzieć co operator aplikacji mobilnej robi z danymi klienta, komu je przekazuje i po co. Jeśli chcesz chronić prywatność swoją lub swojej firmy, zawsze uważnie czytaj regulamin aplikacji mobilnej.
- Zgoda na wykorzystanie treści publikowanych w ramach aplikacji – media społecznościowe są znakomitym sposobem na zaprezentowanie i udokumentowanie swojej twórczości, ale niektóre aplikacje mogą rozpowszechniać zamieszczone w nich treści bez zgody użytkownika. Na przykład Facebook w swoim regulaminie stwierdza, że udostępniając, publikując lub przesyłając treści objęte prawami własności intelektualnej w aplikacjach i serwisach firmy, udziela się automatycznie licencji na przechowywanie, używanie, rozpowszechnianie, modyfikowanie, kopiowanie, publiczne wykonywanie lub wyświetlanie, tłumaczenie i tworzenie dzieł pochodnych od publikowanego dzieła. Co więcej jest to ogólnoświatowa licencja, zbywalna i pozwalająca na licencjonowanie dzieła innym podmiotom bez konieczności wypłacania tantiem, które nie wygasa w momencie skasowania konta. Innymi słowy, w momencie opublikowania zdjęcia lub innej pracy przez aplikację mobilną lub serwis internetowy, Facebook uzyskuje pełne prawa do dowolnego nią dysponowania. Jest to taka rzecz, o której warto wiedzieć przed rozpoczęciem korzystania z usługi. Nawet jeżeli uważasz to za akceptowalną cenę za świadczenie usług w aplikacji mobilnej, to ta wiedza może zaważyć na tym co zdecydujesz się w niej zamieścić.
- Możesz nieświadomie korzystać z aplikacji mobilnej nielegalnie – jednym z głównych powodów, dla których aplikacje mają regulaminy świadczenia usług, jest określenie, do czego można legalnie używać danej usługi. Zwykle zawierają zastrzeżenie, że używanie aplikacji do podszywania się pod kogoś, promowania przemocy i/lub szerzenia nienawiści jest niezgodne z prawem, ale mogą mieć też inne ograniczenia. Dlatego zawsze lepiej jest zapoznać się z przeznaczeniem aplikacji przed zaakceptowaniem regulaminu, ponieważ jeśli użytkownik narusza którekolwiek z „zamierzonych zastosowań”, nie może twierdzić, że nie wiedział, że nie może używać aplikacji do pewnych celów. Twórcy aplikacji mogą w ten sposób dbać o bezpieczeństwo i komfort swoich użytkowników albo o jej jednolity profil, ale równie często po prostu sami nie chcą ponosić odpowiedzialności za treści zamieszczane przez użytkowników. Oznacza to między innymi, że jeżeli to my staniemy się ofiarą bezprawnych działań, to nie możemy niczego oczekiwać od operatora aplikacji. Może być jednak również tak, że niewinne z pozoru treści naruszają jeden z punktów regulaminu aplikacji mobilnej.
- Możesz lepiej poznać firmę – poświęcając czas na czytaniu regulaminu, możesz również dowiedzieć się znacznie więcej o firmie, z którą masz do czynienia. Dowiesz się na przykład, jak rozpatrywane są skargi lub jak rozwiązuje się problemy klientów korzystających z usługi. Regulamin aplikacji mobilnej może dać ci wgląd w to, jakie mogą być twoje doświadczenia z firmą. Na przykład, jeśli instalujesz aplikację typu marketplace, regulamin będzie zawierał informacje o formach płatności i szybkości wypłat. Czytając o tym wcześnie, możesz upewnić się, że chcesz korzystać z tej akurat usługi. Z kolei jeżeli regulamin zawiera wątpliwe etycznie zapisy, poznajesz standardy etyczne firmy, która wypuściła oprogramowanie i dowiadujesz się, że może z ich produktów lepiej nie korzystać.
- Problemy z umowami dla firm – czytanie regulaminów jest szczególnie ważne dla klientów biznesowych. Należy przeczytać regulamin aplikacji mobilnej aby wiedzieć w co się właściwie pakujemy. Podobnie jak kupując polisę ubezpieczeniową dla swojej firmy trzeba przeczytać warunki, żeby nie odkryć, że niektóre z zadań wykonywanych przez firmę nie są objęte ubezpieczeniem, na etapie składania wniosku o odszkodowanie, tak samo instalując oprogramowanie na firmowym sprzęcie trzeba mieć świadomość na co się zgadzamy i czego możemy oczekiwać od aplikacji mobilnej, operatora i usługi. Firmy często ukrywają warunki w tych dokumentach i jeśli nigdy ich nie przeczytasz, to możesz mieć poważne problemy w przyszłości. Można tego uniknąć czytając uważnie regulamin aplikacji mobilnej lub prosząc o to członka działu prawnego w firmie.
Bezpieczeństwo aplikacji mobilnych – sprawdzenie uprawnień aplikacji
Oprócz czytania regulaminu aplikacji mobilnej należy kontrolować, do czego ma ona uprawnienia w systemie. Niektóre z aplikacji mobilnych umożliwiają wyłączenie niektórych uprawnień, takich jak dostęp do aparatu lub listy kontaktów. Poza tym system operacyjny telefonu powinien zapytać o pozwolenie kiedy aplikacja mobilna po raz pierwszy poprosi o dostęp do danej funkcji, usługi lub urządzenia. Wiele aplikacji jednak prosi o dostęp do nich przy pierwszym uruchomieniu i wielu użytkowników automatycznie wyraża zgodę na wszystko. Oczywiście wykonywanie niektórych z tych czynności może być konieczne do działania aplikacji, do zapewnienia pełnej funkcjonalności aplikacji, albo aby umożliwić korzystanie z usług, ale jeśli tak nie jest, można jej pewnych uprawnień odmówić. A jeżeli aplikacja mobilna nie chce działać bez udzielenia jej uprawnień, które w oczywisty sposób nie są niezbędne do korzystania z usługi, to może lepiej rozejrzeć się za alternatywą? Od czasu do czasu nie zaszkodzi też przejrzeć uprawnień zainstalowanych aplikacji mobilnych, aby upewnić się, że nie zbierają więcej danych niż chcemy i nie kontrolują za bardzo naszego urządzenia.
Smutna prawda o czytaniu regulaminów
Niestety, powracające co jakiś czas skandale związane z nadużyciami platform społecznościowych i aplikacji mobilnych obnażają smutną prawdę: większości ludzi to nie obchodzi. Nie zastanawiają się nad tym czy aplikacje mobilne są bezpieczne, czy ich dane nie będą wykorzystane do celów marketingowych albo do manipulacji ich poglądami. Korzystanie z usług internetowych i aplikacji mobilnych jest tak użyteczne i przyjemne, że ludzie są gotowi zaakceptować niemal każde warunki. Nie oszukujmy się, koszt społeczny czy biznesowy zniknięcia z Facebooka jest dla wielu osób i firm tak wysoki, że korporacyjny gigant może sobie pozwolić na uwzględnienie dowolnych zapisów w swoich regulaminach nie ryzykując utraty wielu klientów. Z drugiej strony, gdyby użytkownicy od początku czytali regulaminy, Facebook może nie miałby aż tylu. Co ważniejsze, nie każda apka jest jedyną drogą do osiągnięcia zamierzonych celów. Zwykle można sobie pozwolić na poszukanie alternatywy, która ma regulamin bez budzących wątpliwości zapisów. Może nawet warto, żeby nie nabijać popularności tym mniej etycznym aplikacjom.
Przeczytaj regulamin, zanim go zaakceptujesz
Warto poświecić trochę czasu i dowiedzieć się co właściwie aplikacja umożliwia użytkownikom i co użytkownik umożliwia aplikacji. Owszem, nie jest to fascynująca lektura, język prawniczy nie jest szczególnie czytelny, a regulaminy są długie, ale warto wiedzieć, co jest w nich zawarte. Chociaż zignorowanie regulaminu w celu przyspieszenia procesu może być kuszące, powinieneś starać się je czytać za każdym razem, gdy zajdzie taka potrzeba. W ten sposób nie będziesz musiał radzić sobie z konsekwencjami warunków, z których nie zdawałeś sobie nawet sprawy podpisując umowę. Bardzo ważna jest również twoja prywatność i jeśli przejrzysz regulamin, możesz stwierdzić, że twoje dane są przekazywane bez Twojej wiedzy. Prawda jest taka, że nikt nie chce tracić dnia na czytanie regulaminu aplikacji, ale zdecydowanie warto.
