Pandemia poczyniła wielkie spustoszenie w światowej gospodarce: PKB spadło, wzrost gospodarczy wyhamował, a wiele branż kuleje. Co ważniejsze – ucierpiało wiele indywidualnych przedsiębiorstw, które musiały ograniczyć lub wręcz zakończyć działalność. W efekcie wiele osób straciło pracę. Jednym z nielicznych wyjątków jest branża e-commerce, która nie tylko ma się dobrze, ale wręcz kwitnie. Ograniczenia sanitarne okresowo blokują tradycyjne kanały sprzedaży, a nawet kiedy ograniczeń w handlu nie ma, wielu klientów woli unikać wychodzenia w miejsca publiczne. Wybierają więc zakupy przez Internet. Firmy posiadające już własny sklep internetowy zintensyfikowały aktywność e-commerce, ale sprzedaż przez Internet rozpoczęło też wiele sklepów, które wcześniej tego nie robiły. Korzystając z dobrej koniunktury na sprzedaż w Internecie, na założenie sklepu internetowego decydują się też często osoby, które przez pandemię straciły pracę lub możliwość prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej. Jeżeli myślisz, że jest to opcja dla ciebie, z tego tekstu dowiesz się gdzie i jak możesz sprzedawać w Internecie.
Sprzedaż w Internecie – platformy sprzedażowe
Własny sklep internetowy nie jest konieczny żeby sprzedawać w Internecie. Jeżeli ktoś ma wątpliwości czy warto otworzyć sklep internetowy, przygodę z e-commerce może rozpocząć od sprzedaży poprzez internetowe platformy sprzedażowe. Ta forma sprzedaży ma wiele zalet dla początkującego przedsiębiorcy. Przede wszystkim korzystanie z platform sprzedaży internetowej jest stosunkowo proste. Po drugie, ułatwiają one dotarcie do potencjalnych klientów. Należy jednak pamiętać, że z założenia mają one umożliwiać sprzedaż w Internecie zwykłym ludziom i zamieszczanie ofert będzie uciążliwe przy większej ilości produktów. Istnieją też bardziej profesjonalne platformy sprzedażowe przeznaczone dla osób prowadzących handlową działalność gospodarczą, które jednak nie chcą zakładać własnego sklepu internetowego. To w odniesieniu do nich zwykle używa się określenia Marketplace i mogą być one w czasie pandemii ratunkiem dla sklepów stacjonarnych, które chcą przenieść lub rozszerzyć działalność do Internetu. Produkty można też sprzedawać w mediach społecznościowych i wysyłać paczki za pomocą Paczkomatów – szybko, prosto i wygodnie.
Prawdopodobnie najpopularniejszym w Polsce sposobem na sprzedaż w Internecie jest serwis Allegro, z którego korzystają zarówno indywidualne osoby sprzedające pojedyncze przedmioty, jak i poważne sklepy internetowe chcące wykorzystać różne kanały sprzedaży. Dzięki współpracy z InPost dostarczanie zamówionych przedmiotów może odbyć się do Paczkomatu oraz możliwe są darmowe zwroty. Te opcje zdecydowanie przyciągną klientów. Popularność serwisu i udogodnienia związane z dostawą ułatwiają sprzedającym dotarcie do potencjalnych klientów, aczkolwiek oznacza też dużą konkurencję ze strony innych sprzedających. Na to można zaradzić oferując wyjątkowo atrakcyjne ceny albo produkty, których nikt inny nie ma. Inną platformą, na której można wystawiać produkty do sprzedaży jest Amazon. Klienci mają wybór wielu produktów, które mogą być dostarczone do Paczkomatów, dzięki czemu chętniej zdecydują się na zrobienie zakupów.
Dla osób prowadzących działalność bardziej lokalnie, w tym także w sektorze usług, dobrym rozwiązaniem może okazać się serwis ogłoszeniowy OLX, który nie jest wprawdzie typową platformą sprzedażową i ma mniejszy zasięg, ale jest drugą najbardziej rozpoznawalną marką sprzedaży internetowej w Polsce i pozwala skuteczniej dotrzeć do lokalnej grupy docelowej klientów. Aplikacja do sprzedawania rzeczy oraz wygodny sposób dostawy do Paczkomatu przyciągnie wielu klientów. W serwisie można również oferować usługi. Nie wymaga on przy tym posiadania działalności gospodarczej. Nie wymaga tego też sprzedaż w sieci za pośrednictwem Facebooka. Portale społecznościowe docierają do milionów osób dają więc dostęp do wielu potencjalnych klientów. Facebook oferuje platformę sprzedaży online dla swoich użytkowników. Jest ona szczególnie atrakcyjna dla osób, które mają już silną obecność w portalu i chcą dotrzeć z ofertą do klienta, z którym mają już kontakt poprzez Facebooka, a który będzie mógł dokonać zakupów nie opuszczając serwisu.
Sprzedaż w Internecie – własny sklep
Własny sklep internetowy jest opcją dla tych, którzy na poważnie chcą zająć się sprzedażą przez Internet. Własny sklep to duże zobowiązanie – trzeba nie tylko dostarczyć produkt, ale także samemu znaleźć klienta, samemu stworzyć stronę, która stanie się wizytówką firmy w Internecie. Własny sklep stwarza też jednak możliwości rozwoju, jakich nie daje sprzedaż przez portale sprzedażowe. Pozwala między innymi na automatyzację sprzedaży większych ilości produktów. Przede wszystkim jednak daje szansę zbudowania z czasem własnej rozpoznawalnej marki, którą cenią klienci. Posiadania własnego sklepu online nie wyklucza jednocześnie sprzedaży przez platformy, ponieważ mając dobre oprogramowanie pozwalające stworzyć sklep internetowy można zintegrować różne kanały sprzedaży, w tym platformy sprzedażowe i media społecznościowe. Przy odrobinie pracy nasz produkt będzie się pojawiał jednocześnie na naszej własnej stronie, w porównywarkach cenowych, platformach sprzedażowych i mediach społecznościowych, gdzie będą mogli go zakupić różni klienci.
Jak sprzedawać w Internecie – sklep w modelu SaaS
Sklepy internetowe działają zwykle w jednym z dwóch najpopularniejszych modeli: SaaS i Open Source. Każdy z nich ma swoje zalety i wady oraz wiele różnych konkretnych rozwiązań spośród których można wybierać zakładając sklep. Określenie SaaS to skrót od zwrotu Software as a Service, co po polsku znaczy „oprogramowanie jako usługa”. Jest to rozwiązanie wykorzystywane nie tylko w sprzedaży internetowej: korzystasz z niego pisząc w edytorze tekstu on-line, czy nawet wysyłając e-mail. W praktyce działa to tak, że klient korzysta z oprogramowania dostępnego online, zainstalowanego na serwerze usługodawcy, jak również z powiązanego z nią hostingu, zwykle w zamian za regularne płatności w postaci opłaty abonamentowej. W przypadku sprzedaży w Internecie rozwiązania typu SaaS są szczególnie popularne wśród początkujących, zwłaszcza małych i średnich sklepów.
Sprzedaż w Internecie w modelu SaaS ma swoje wady i zalety. Główną zaletą sklepu w modelu SaaS jest łatwość jego wdrożenia – bez szczególnej wiedzy technicznej można uruchomić sklep w jedno popołudnie korzystając z gotowych szablonów i nie martwiąc się o kwestie techniczne takie jak hosting, aktualizacje, instalowanie łatek oprogramowania oraz dbanie o zgodność ze standardami i zabezpieczenia strony, za które odpowiada operator platformy. Zwalnia to użytkowników usługi z potrzeby zatrudniania specjalistów od IT. Sklep oparty o platformę SaaS łatwo też skaluje się do zmieniających się potrzeb: w razie sukcesu działalności sklepu, gdy pojawiają coraz liczniejsi klienci dokonujący coraz większych zakupów, zwiększenie przepustowości strony jest wyłącznie kwestią zwiększenia kwoty abonamentu – za wszelkie kwestie techniczne odpowiada operator. Wbrew pozorom model abonamentowy może być też sposobem na obniżenie kosztów, szczególnie na początku, kiedy wdrożenia sklepu wiąże się z kosztownymi usługami IT. W kontekście wcześniejszych rozważań należy wspomnieć też o łatwości integracji sklepu z omawianymi wcześniej platformami sprzedażowymi. Model ten nie jest jednak pozbawiony wad. Największą z nich są ograniczone możliwości personalizacji: bez dostępu do serwerów i kodu źródłowego oprogramowania sklepu skazani jesteśmy na wbudowane w platformę rozwiązania. Oznacza to też, że rozwiązania takie nie nadają się dla sklepu, który potrzebuje możliwości obsługi złożonych procesów biznesowych, związanych na przykład z rozbudowaną siecią dostaw lub sprzedaży. Taki poziom skomplikowania jest często konieczny w sklepach działających w sektorze B2B (business to business), dlatego tu też model SaaS nie jest polecany.
W Polsce najpopularniejszym rozwiązaniem typu SaaS jest Shoper. Niewątpliwym plusem jest, że to produkt krajowy, nie ma więc problemów z językiem, wykorzystaniem lokalnych bramek płatności, czy sieci dostaw. Shoper jest też chwalony za prostotę obsługi i mnogość szablonów i funkcji, aczkolwiek za niektóre z nich trzeba dodatkowo zapłacić. Innym popularnym rozwiązaniem jest Shopify, który wyróżnia się przede wszystkim tym, że klient ma dostęp do tzw. AppStore, w którym może dokupić dodatkowe szablony i funkcje. Oznacza to, że wiele elementów jest dodatkowo płatnych, ale jednocześnie pozwala na wykupienie tylko tych z nich, których klient faktycznie potrzebuje. Shopify ma też bardzo prosty interfejs typu przeciągnij i upuść. IAI Shop to rozwiązanie typu SaaS, w którym klient ma jednak dostęp do kodu źródłowego. Dzięki temu jest on bardziej konfigurowalny, ale też do wdrożenia wymagana będzie fachowa wiedza techniczna. Shoplo to stosunkowo prosty SaaS skupiający się przede wszystkim na sprzedaży multichannel: przez sklep, platformy sprzedażowe, czy media społecznościowe. Produkt przeznaczony do sprzedaży trafia do wspólnego katalogu, który jest automatycznie aktualizowany w momencie zbycia produktu w dowolnym kanale sprzedaży. Shoplo ma też przystępne ceny, ale jest niezbyt wygodny jeżeli chcemy sprzedawać większe ilości produktów. Jest to więc opcja przede wszystkim dla początkujących.
Jak sprzedawać w Internecie – sklep w modelu Open Source
Rozwiązania oparte na licencji open source kuszą przede wszystkim darmowym dostępem do oprogramowania i jego kodu. Stworzenie sklepu w oparciu o wolne oprogramowanie nie wiąże się z żadnymi opłatami licencyjnymi czy abonamentowymi. Co nie oznacza, że uruchomienie sklepu nic nie kosztuje: trzeba ponieść między innymi koszty hostingu i opłacenia ekspertów IT zajmujących się wdrożeniem. Jeżeli jednak sam masz odpowiednią wiedzę techniczną i/lub dostęp do taniego hostingu, to może być bardzo tanie rozwiązanie. Główną zaletą oprogramowania open source jest jego elastyczność. Mając dostęp do kodu źródłowego sklepu i odpowiednią wiedzę, może w nieograniczony sposób modyfikować i dostosowywać swój sklep, włączając dowolne oprogramowanie zewnętrzne, wybierając hosting według upodobania, zmieniając wygląd sklepu wedle upodobania i fantazji. Użytkownicy oprogramowania open source mogą też liczyć na wsparcie aktywnych społeczności, które tworzą się wokół takich projektów. Jednak wdrożenie i obsługa sklepu na oprogramowaniu open source to ogrom pracy wymagającej fachowej wiedzy z zakresu IT. To także odpowiedzialność, bo trzeba samemu dbać o hosting, bezpieczeństwo i wydajność. Pociąga to za sobą też ryzyko związane z mniejszą przewidywalnością. Są jednak sytuacje kiedy takie rozwiązanie będzie lepsze.
Zapewne najbardziej znanym pakietem oprogramowania open source dla e-handlu jest WooCommerce – wtyczka do niezwykle popularnego WordPressa. Dodaje on funkcje sprzedaży do już istniejącej strony opartej na WordPress i wspiera w zasadzie wszystkie procesy związane z prowadzeniem sklepu w sieci – od płatności po logistykę. Oparcie na popularnym CMSie oznacza, że łatwiej znaleźć fachowców, którzy umieją z tym oprogramowaniem pracować, a przede wszystkim dodać sklep do posiadanej już witryny w tym systemie, dzięki czemu całością (stroną i sklepem) możesz zarządzać wspólnie. Z kolei ogromna popularność samej platformy (3 miliony aktywnych instalacji) oznacza, że bez trudu znajdziesz porady czy gotowe rozwiązania w sieci. Magento, choć nie tak popularne jak WooCommerce („tylko” 250 tysięcy sklepów z niego korzysta), jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek w e-handlu. Główną zaletą platformy jest duża konfigurowalność, chociaż wiąże się z nią też ryzyko przekomplikowania systemu. Magento oprócz wersji darmowej dostępne jest także w płatnej wersji Commerce, która ma wbudowane dodatkowe funkcje i opcje, a nawet w wersji cloud z hostingiem w chmurze Adobe (co upodabnia ją do rozwiązań typu SaaS). Wśród rozwiązań Open Source warto wymienić też PrestaShop, który dorównuje popularnością Magento i wyróżnia się rozbudowanymi opcjami SEO i dostosowaniem do urządzeń mobilnych. Nie tylko klient będzie mógł wygodnie kupić produkt na urządzeniu mobilnym, ale możliwe jest także zarządzanie nim z urządzenia mobilnego. PrestaShop ma jednak ograniczoną skalowalność i możliwości dostosowania, przez co nadaje się raczej dla małych i średnich sklepów.
